Ірад хацеў забіць дзіця

(Мацьв. 2, 13-15, 19-23)

У другі дзень Калядаў, званым Саборам Прасьвятой Багародзіцы, у евангельскім чытаньні ўспамінаем пэрыпэтыі Сьвятой Сям’і: уцёкі ў Егіпет, вяртаньне і пасяленьне ў Назарэце. Евангельле прадстаўляе Хрыста як правобраз чалавека, якога лёс знаходзіцца ў руках іншых людзей. Распараджаюцца яны жыцьцём ня толькі дарослага, але і дзяцей у сваіх карысьлівых мэтах, зыходзячы зь меркаваньняў, зьвязаных з палітыкай і ейнымі патрабаваньнямі. Каментуючы гэты фрагмэнт нельга прамаўчаць той пашыранай зьявы ахвяроўваньня чалавечага жыцьця ў імя нейкай ідэалёгіі, або дзеля карысьці нейкай партыі, якая называецца абортамі...

Перш чым пачнем асуджаць каго-небудзь мы павінны ўсьведаміць сваю ўласную адказнасьць — як хрысьціяне. Калі-б усе тыя, што змагаюцца з „дапушчальнымі і дармовымі” абортамі заўсёды баранілі жыцьцё, кожную яго форму перад любым гвалтам і пагрозамі, мы былі-б больш верагодныя ў вачах тых, хто выступае за дапушчальнасьць гэтага зла. Колькі разоў мы мелі нагоду шляхам угаворваньня, дапамогі або парады прадухіліць аборт. Колькі разоў тыя, што выступаюць у абарону ненароджаных і пікетуюць парляманты, дазваляюць гінуць ужо народжаным дзецям у выніку войнаў, голаду, эксплуатацыі і хваробаў. Сапраўды, ёсьць падставы для дакору сумленьня, бо бываюць сытуацыі, калі маючы магчымасьць зрабіць нешта добрае, мы ня робім гэтага.

Аднак нельга дапусьціць, каб даўнейшыя і цяперашнія памылкі сталіся прычынай яшчэ страшнейшай памылкі, а менавіта замоўчваньня пытаньня лібэралізацыі або поўнага дазволу абортаў. Сёньня ўжо ніхто ня можа гаварыць, што аборт — гэта не сапраўднае і адназначнае забойства. „Чалавекам зьяўляецца таксама той, хто толькі становіцца чалавекам”, — гаварыў Тэртульян. Ніхто ў выніку ўсіх дыспутаў дагэтуль ня здолеў адхіліць навуковыя доказы таго, што эмбрыён з моманту зачацьця мае ўсё патрэбнае для далейшага разьвіцьця, калі толькі нехта звонку ня спыніць гэты працэс. Дзіцё ўжо ўва ўсіх дэталях запраграмаванае ўключна з колерам валасоў і вачэй. Значыць, не зьнішчаецца бясформенны канглямэрат клетак — як некаторыя цынічна цьвердзяць — але чалавечае жыцьцё, чыйсьці лёс. Ненароджанае дзіцё — яшчэ несьвядомае, але на добры лад такое-ж і толькі што народжанае немаўлятка.

У гэтым сэнсе ў вочы кідаецца неверагодная двудушнасьць. Мы абураемся фактам, калі нехта кідае немаўлятка ў сьметніцу, калі дзіцё хворае або прададзенае дзеля атрыманьня органаў. Бацькі гатовы заплаціць вялізны выкуп за выкрадзенае дзіцё, але калі маем дачыненьне з абортам, наступае поўная цішыня, як быццам гэтае жыцьцё нявартае марнага граша. Але-ж ніводнае дзіцё ня родзіцца бязь ведама бацькоў, па ўласнай волі. Яго паклікае да жыцьця воля і акт любові двух людзей.

Зьдзіўленьне выклікае таксама заканадаўства датычнае абортаў, якое ствараюць пераважна мужчыны. Адмаўляецца ўсіх правоў ня толькі сьвятару або лекару, але нават бацьку, які ўдзельнічаў у пачатку жыцьця і які адказны за яго. Такім чынам зьяўляюцца законы, якія пазбаўляюць мужчыну аднаго зь яго фундамантальных правоў — быць бацькам. Гаворыцца, што рашэньне павінна належаць выключна жанчыне. Пілат — мужчына — умывае рукі, спадзеючыся, што гэткім чынам пазьбегне адказнасьці за чарговае злоўжываньне. Ён ня бачыць, што пакідаючы жанчыне цяжар гэтага жахлівага рашэньня і зьвязанага зь ім дакору сумленьня, гэтым самым дапускаецца яшчэ горшая подласьць. Ён гаворыць бы Пілат: вазьмі, сама забі, бо я не хачу спляміць рук крывёю нявіннай істоты.

Для верніка праблема на гэтым не канчаецца, бо тычыцца патаптаньня правоў яшчэ аднаго „бацькі”. Гэта не бацькі даюць дзіцяці душу, але Бог, Які для кожнага чалавека ўзнаўляе цуд стварэньня. Гаворачы пра аборты нельга ня ўлічваць гэтага.

Аднак нас павінна хваляваць ня толькі наяўнасьць тых, хто праводзіць аборты, але тых, хто лёгкай рукою адабрае такую практыку. Калі існуе Бог, як у гэта верым, дык існуе і вечнае жыцьцё. Хай Бог крые тады тых, хто будзе вымушаны вытрымаць сумны позірк заўчасна забітых анёлкаў, якія добра будуць ведаць, хто вінаваты ў іхнай сьмерці, а хто не, хто дзейнічаў у роспачы, а хто забіў халаднакроўна, сьведама, падтрымоўваючы гэтым сілы зла або аддаючы перавагу праграме нейкай палітычнай партыі перад голасам Бога і сумленьня.

Улічваючы складанасьць праблемы вернік ня можа абмежавацца сваім „не” абортам або праявам злачынства. Першым і галоўным канструктыўным падыходам да праблемы зьяўляецца адпаведная асьвета, каб лепш пазнаць і ацаніць сваю ўласную сэксуальнасьць. Абортаў дапускаюцца ў першую чаргу тыя, што ня ўмелі належна ўжываць сваю сэксуальнасьць, хто ўжываў яе, не азіраючыся на вынікі, аддзяляючы яе ад сапраўднай любові. Тыя, што ніколі сур’ёзна ня ставіліся да сваіх абавязкаў, якія выплываюць са статусу бацькі або маці.

Вернік, сьвядомы таго, што гэтыя праблемы ўзьнікаюць не заўсёды па віне канкрэтных асоб і таму павінен ён імкнуцца разам з Царквою і з дапамогай навукі сумленна і пасьпяхова разьвязаць праблему нараджальнасьці. Абортаў проста будзе менш, калі менш будзе дзяцей, якіх ніхто не чакае і ня хоча.

Многія, асабліва сярод элітаў грамадзтва, дапускаюцца абортаў па эгаістычных меркаваньнях, замілаваньні да лёгкага, свавольнага жыцьця без маральнай вуздэчкі. Многія іншыя, аднак, рашаюцца на аборт з прычыны цяжкой, матэрыяльнай сытуацыі, адсутнасьці жыльля, працы, зацкаваньня непрыязным асяродзьдзем. Кожныя бацькі могуць у сваім уласным жыцьці сутыкнуцца з такой сытуацыяй, калі іх непаўналетняя дачка зацяжарыць. У такім выпадку ад таго, што для іх важнейшае: ці гэтак званая добрая рэпутацыя, ці чалавечае жыцьцё, залежыць тое, якія яны хрысьціяне. Тых, хто сутыкнуўся з праблемай заўчаснага мацярынства, трэба спачатку зразумець, каб дапамагчы ім і не дапусьціць да такой трагічнай разьвязкі, якой зьяўляецца аборт — сьмяротнае пакараньне, накіраванае найперш супраць сябе, а потым уласнага дзіцяці.

Калі чытаем евангельскае апавяданьне пра Ірада і калі згадваем усіх сучасных „Ірадаў”, не выпадае, аднак, жадаць ім зла, але таго, каб апамяталіся і жылі. Хай жывуць усе і ня будзе больш чуваць на зямлі плачу Рахіль.